Khủng hoảng Qatar: Mỹ lại điều chỉnh đòn bập bênh lợi ích?

Đã đến lúc Washington phải cảnh báo Doha về thế nguy hiểm khi nằm trên đòn bập bênh lợi ích Mỹ mà không lo gia tăng lợi ích Mỹ...

Ngày 8/9, theo thông báo của Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có cuộc điện đàm với Quốc vương Qatar Sheikh Tamim bin Hamad al-Thani trao đổi về cuộc khủng hoảng vùng Vịnh liên quan đến việc Qatar bị phong toả.

“Tổng thống Trump đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tất cả các nước thực thi các cam kết đạt được tại Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Hồi giáo ở Riyadh, nhằm duy trì sự đoàn kết trong cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố, cắt đứt nguồn tài trợ cho các nhóm khủng bố và chiến đấu chống lại tư tưởng cực đoan”.

Trước đó, ngày 7/9, tại cuộc họp báo chung với Quốc vương Kuwait Sabah al-Ahmad Al-Sabah đang ở thăm Mỹ, Tổng thống Donald Trump còn đề nghị mình làm trung gian hòa giải cho cuộc khủng hoảng giữa Qatar và các nước láng giềng Ả-rập.

Đến lúc Tổng thống Trump đề xuất tham gia hoà giải cục khủng hoảng Qatar thì vấn đề đã khác

"Tôi sẵn lòng trở thành nhà trung gian. Tôi nghĩ điều này sẽ được giải quyết rất dễ dàng", nhà lãnh đạo Mỹ quả quyết, theo Reuters.

Người đứng đầu Nhà Trắng cũng khẳng định lại rằng cuộc khủng hoảng Qatar bắt nguồn từ việc một số quốc gia hỗ trợ khoản tiền khổng lồ cho khủng bố.

Như vậy, chỉ trong hai ngày Tổng thống Trump đã nhắc đi nhắc lại rằng tài trợ cho khủng bố là nguyên nhân Qatar bị phong toả. Điều đó cho thấy dù không chỉ mặt gọi tên, song người đứng đầu Nhà Trắng đã ám chỉ đích thị Doha đồng phạm khủng bố.

Nhiều người rất ngạc nhiên về điều này, bởi cuộc khủng hoảng dù còn bế tắc, song  vấn đề đồng phạm khủng bố đã không còn được Liên minh phong toả nhắc tới khi để đến cập việc hoà giải với Qatar. Vậy mà người đồng minh lớn phương Tây dường như lại kéo mọi thứ về điểm xuất phát.

Giới phân tích cho rằng không phải ngẫu nhiên mà vị tổng thống doanh nhân của nước Mỹ bỗng dưng "nổi xung" sẵn sàng làm trung gian hoà giải cho cuộc khủng hoảng Qatar và cũng không phải vô tình mà ông Trump nhắc đi nhắc lại cụm từ "tài trợ khủng bố".

Cho đến giờ phút này, rất ít người nghĩ Mỹ là "người ngoài cuộc" đối với cuộc khủng hoảng Qatar, mà thực ra Washington vừa là đạo diễn, vừa là tác giả kịch bản, còn Riyadh và các đồng minh khác chỉ là diễn viên mà thôi.

Ngay trong Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Hồi giáo, Tổng thống Trump một mặt kêu gọi thế giới Hồi giáo đoàn kết để có thể chiến thắng chủ nghĩa khủng bố, song nhà lãnh đạo Mỹ lại đi tiên phong trong việc chỉ trích Iran hỗ trợ, tài trợ khủng bố.

Được người Mỹ uý lạo tinh thần, Ả-rập Saudi, với ước vọng "Bá chủ Trung Đông", đã ngay lập tức chĩa thẳng mũi nhọn về phía Iran, từ đó khoét sâu sự mâu thuẫn giữa những người Hồi giáo dòng Sunni và những người Hồi giáo dòng Shiite.

Và chỉ sau một thời gian ngắn thì "đồng phạm khủng bố" Qatar đã bị bắt hiện hình trong cáo buộc của Riyadh, mà ai cũng thừa hiểu đây chỉ là cách thể hiện thanh thế giữa những thế lực ôm mộng "Bá chủ Trung Đông".

Qatar chỉ là một tiểu quốc trong Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh, song lại có quan hệ thân thiết với Iran, điều đó khiến cho Doha bị vạ lây và luôn phải nằm trên đòn bập bênh của lợi ích của người Mỹ tại khu vực Trung Đông.

Để đảm bảo an toàn và có "vốn lận lưng", ngay khi cuộc khủng hoảng bị Liên minh phong toả đẩy lên đỉnh điểm, Doha đã vận dụng lại chính sách ngoại giao vũ khí khi xuất 12 tỷ USD để mua máy bay chiến đấu F-15 của Mỹ.

Tuy nhiên, khi Doha quyết tung đòn hiểm với Riyadh và các đồng minh là đòi bồi thường thiệt hại, hãng tin CNN của Mỹ lại cho công bố những thông tin mang tính “bí mật chết người” sau một thời gian lao tâm khổ tứ mới thu thập được.

Theo tài liệu mà CNN tìm được thi Qatar từng ký 2 thỏa thuận với Ả-rập Saudi và các quốc gia trong Hội đồng hợp tác vùng Vịnh (GCC). Thỏa thuận thứ nhất được ký ngày 23/11/2013, Thỏa thuận thứ hai được được ký ngày 16/11/2014.

Với hai chứng cứ mang tính bí mật chết người mà CNN tìm được, cho thấy Doha không hoàn toàn vô can trong cuộc khủng hoảng Qatar, nguy hiểm hơn nó còn có thể khiến Doha chuyển từ thế thắng sang thế thua chỉ trong nháy mắt.

Người Mỹ luôn tìm mọi cách để cân bằng đòn lợi ích của mình

Trong lúc Doha còn đang choáng váng, thì ngày 20/7, Tổng thống Trump lại nêu ra khả năng di dời căn cứ quân sự có quy mô lớn nhất của Mỹ ở Trung Đông là Al Udeid khỏi Qatar, nếu cuộc khủng hoảng ngoại giao vùng Vịnh gây bất lợi cho Mỹ.

Không nói rõ như thế nào là bất lợi, song ông Trump đã nêu quan điểm: "Nếu chúng tôi buộc phải di dời Al Udeid, sẽ có tới 10 quốc gia sẵn sàng xây cho Mỹ một căn cứ khác. Thậm chí họ còn sẵn sàng trả tiền để làm việc này".

Theo giới phân tích, đó là ý của ông chủ Nhà Trắng muốn nhắc Doha lưu ý vấn đề chính sách ngoại giao vũ khí, song dường như người đồng minh nhỏ bé không hiểu hay cố tình không hiểu nên không "chịu đèn".

Để rồi ngày 2.8, Qatar đã ký một thỏa thuận mua 7 tàu hải quân của Italy, với trị giá lên đến 5 tỉ euro (khoảng 5,91 tỉ USD). Với Mỹ, mọi việc vẫn chỉ dừng lại ở phi vụ lấy "vốn lận lưng" 12 tỷ USD mà thôi.

Có lẽ đã đến lúc phải cảnh báo Doha về thế nguy hiểm khi nằm trên đòn bập bênh lợi ích Mỹ mà không lo gia tăng lợi ích Mỹ, Tổng thống Trump đã chọn tham gia vào cuộc khủng hoảng, chứ không còn dấm dứ với sứ mệnh của Ngoại trưởng Tillerson.

Chỉ có điều khi, người Mỹ đã phải nhắc đi nhắc lại tài trợ khủng bố là căn nguyên của cuộc khủng hoảng vùng Vịnh thì chứng tỏ Qatar và những người anh em ở Trung Đông phải đánh đổi không ít để tạo thế cân bằng cho đòn lợi ích của Washington. (Baodatviet)
---------------------

Phó Tổng thống Uruguay từ chức

Ngày 10/9, Phó Tổng thống Uruguay Raúl Sendic, người của liên minh cầm quyền Mặt trận mở rộng (FA), đã từ chức sau vụ bê bối sử dụng thẻ tín dụng công sai mục đích và gian dối trong sử dụng văn bằng.

Phó Tổng thống Uruguay Raúl Sendic. Ảnh: AFP

Đây là lần đầu tiên trong lịch sử nước Nam Mỹ, một Phó Tổng thống buộc phải từ chức.

Theo phóng viên TTXVN tại Nam Mỹ, thông tin này đã được chính ông Sendic đăng trên tài khoản Twitter. Nghị sĩ Lucía Topolansky, vợ của cựu Tổng thống Jose Mujica, sẽ đảm nhiệm chức Phó Tổng thống thay ông Sendic.

Ông Sendic đã từ chức sau khi Tòa án Tư cách chính trị của FA kết luận ông này lạm dụng quyền hạn sử dụng quỹ của Tập đoàn dầu khí quốc gia ANCAP cho chi tiêu cá nhân trong giai 2010-2013 khi ông này đảm nhiệm chức Chủ tịch, và “vi phạm đạo đức chính trị”. Ngoài ra, ông Sendic cũng bị cáo buộc đã khai báo gian dối trong việc sử dụng bằng đại học tại Cuba.

Chính phủ Uruguay chưa đưa ra bất cứ bình luận nào về việc ông Sendic từ chức.(TTXVN)
------------------------------

Tàu tên lửa Iran xua đuổi tàu chiến Mỹ tại vùng Vịnh

Tàu vũ trang tên lửa của Iran đã đối đầu với một tàu chiến Mỹ ngay giữa vùng Vịnh, cảnh báo tàu Mỹ tránh xa một tàu đánh cá Iran bị hư hỏng tại khu vực.

Hãng thông tấn Tasnim của Iran ngày 10-9 cho biết, một tàu vũ trang tên lửa của nước này đã xua đuổi một tàu chiến Mỹ tại vùng Vịnh, yêu cầu tàu Mỹ tránh xa một tàu đánh cá Iran bị hư hỏng tại vùng biển. Tàu chiến Iran sau đó đã kéo tàu cá quay trở về bờ.

Hãng thông tấn Iran không tiết lộ cụ thể thời điểm xảy ra vụ đối đầu, chỉ khẳng định vụ việc diễn ra gần eo biển Hormuz. Phía hải quân Mỹ vẫn chưa lên tiếng về thông tin này, theo Reuters.

Tàu chiến Iran diễn tập gần eo biển Hormuz có nhiều ý nghĩa chiến lược tại vùng Vịnh. Ảnh: Reuters

Trong nhiều tháng qua, căng thẳng giữa Iran và Mỹ tại vùng Vịnh ngày một tăng cao. Hồi đầu tháng 8, một máy bay không người lái không vũ trang (UAV)của Iran đã áp sát máy bay chiến đấu hải quân Mỹ tại vung Vịnh. Trước khi máy bay Mỹ đáp xuống tàu sân bay, UAV của Iran bay cách chỉ chưa đầy 30 m), một quan chức Mỹ cho biết.

Hồi cuối tháng 7, một tàu hải quân Mỹ đã phải nổ súng cảnh cáo sau khi tàu chiến Iran áp sát, cách va chạm chỉ 137 m. Đây cũng là vụ tàu Iran áp sát tàu chiến Mỹ đầu tiên xảy ra dưới thời Tổng thống Donald Trump, theo Reuters.

Trong thời gian vận động tranh cử tổng thống hồi tháng 9-2016, ông Trump từng cảnh báo bất kỳ tàu chiến Iran nào dám quấy rối Hải quân Mỹ tại vùng Vịnh sẽ bị “bắn tung khỏi mặt biển”.(PLO)
--------------------------------

Nga, Saudi Arabia thảo luận việc thiết lập vùng giảm căng thẳng tại Syria

Ngày 10/9, tờ Al Arabiya đưa tin Nga và Saudi Arabia đã thảo luận về sự ủng hộ của hai nước này đối với việc thiết lập các vùng "giảm căng thẳng" tại Syria.

Ngoại trưởng Saudi Arabia Adel bin Ahmed Al-Jubeir (phải) và người đồng cấp Nga Sergei Lavrov (trái) tại cuộc gặp ở Jeddah ngày 10/9. Ảnh: AFP/TTXVN

Thông tin này được đưa ra trong cuộc họp báo chung giữa Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov, người đang có chuyến thăm tới Riyadh, và người đồng cấp nước chủ nhà Adel bin Ahmed Al-Jubeir.
  
Quan chức ngoại giao hàng đầu của Nga nhấn mạnh các vùng "giảm căng thẳng" trên sẽ góp phần giải quyết cuộc khủng hoảng Syria thông qua việc diệt trừ các nguy cơ từ chủ nghĩa khủng bố để theo đuổi các hoạt động chính trị toàn diện. Ông Lavrov cho biết Nga ủng hộ các nỗ lực của Saudi Arabia trong việc hợp nhất các phe phái đối địch ở Syria, đồng thời nhấn mạnh người dân Syria mới chính là bên quyết định vận mệnh của đất nước.
  
Về phần mình, Ngoại trưởng Saudi Arabia cho biết hai bên đã thảo luận về việc hợp tác trong cuộc chiến chống khủng bố, và hoan nghênh lập trường của Moskva trong cuộc khủng hoảng tại Yemen. Ông cho rằng cả hai nước đều chia sẻ chung quan điểm về các vấn đề khu vực.

Liên quan tới tình hình Syria, ngày 10/9, quân đội Syria đã kiểm soát hoàn toàn tuyến đường chính nối thủ đô Damascus tới thành phố Deir al-Zour lớn nhất miền Đông nước này sau khi giành lại được từ tổ chức "Nhà nước Hồi giáo" (IS) tự xưng một số thành phố nằm dọc tuyến đường này.

Nguồn tin quân sự nói rằng các đơn vị quân đội Syria đang rà phá bom mìn mà IS gài lại trên tuyến đường, đồng thời cho biết quân đội đã tới khu vực Panorama ở cổng vào phía Nam thành phố. Tuần trước, quân đội Syria đã tấn công và phá vỡ vòng vây của IS với 1 căn cứ không quân ở phía Đông thành phố Dier ez-Zor. Diễn biến này giúp quân đội Syria có thể kết nối toàn bộ những khu vực mà họ kiểm soát ở phía Tây thành phố. 90% tuyến đường tiếp tế của IS tới thành phố Deir al-Zour đã bị cắt đứt. Hiện quân đội sẽ tập trung tiêu diệt IS tại một nửa thành phố mà chúng vẫn chiếm giữ.

Kể từ năm 2014, IS đã chiếm được tỉnh Deir al-Zor, sát biên giới với Iraq, và kiểm soát 60% tỉnh. IS cũng đã bao vây 2 khu vực do chính quyền Syria kiểm soát ở nửa phía Tây thành phố. Tuy nhiên, quân đội Syria ngày 5/9 đã phá vỡ vòng vây 1 trong 2 khu này, và bắt đầu đợt tấn công mới nhằm vào các vị trí của IS quanh sân bay chiến lược từ ngày 8/9.(Baotintuc)